FJALOR FILOZOFIK GERMA I

FJALOR FILOZOFIK GERMA I

Indeksi

IDE

1. Koncept që pasqyron në ndërgjegjen e njeriut 

një send, një dukuri, një marrëdhënie a një tipar të përgjithshëm të 

botës materiale, objektive dhe që përbën një shkallë të veçantë në 

procesin e njohjes së realitetit. Ide e përpiktë (shkencore, e 

gabuar). Ideja e së bukurës (e së mirës). Materia dhe ideja. 

Shenja dhe ideja. Lidhje idesh.

2. Ide absolute, koncept themelor, antishkencor e teologjik i 

filozofisë idealiste të Hegelit, sipas të cilit para natyrës, para njeriut 

e pavarësisht prej tyre ka ekzistuar një «ide absolute», e 

përjetshme, që gjoja krijon gjithçka.

IDEAL

Që ka të bëjë vetëm me idenë a me ndërgjegjen, që vetëm 

përfytyrohet mendërisht; Përfytyrim ideal. Figurë  ideale. Qenie ideale.

IDEALIST

Ai që ndjek dhe mbron pikëpamjet e filozofisë idealiste, 

pasues i idealizmit;

IDEALIST

Që ka të bëjë me idealizmin si botëkuptim filozofik antishkencor; që 

përputhet me parimet e idealizmit dhe mbështetet tek ato, që 

përshkohet nga idealizmi; që përkrah dhe mbron parimet e 

idealizmit, që mban qëndrim prej idealisti;

IDEALIZËM

1. Botëkuptim filozofik antishkencor që i kundërvihet materializmit, që 

është i lidhur me fenë e me klasat shfrytëzuese dhe që, në kundërshtim 

me materializmin, merr si parësore në natyrë idenë, ndërgjegjen, shpirtin, 

kurse materien, qenien e quan dytësore, të varur nga ndërgjegjja, nga idetë; 

Idealizmi objektiv idealizëm që merr si parësore një ndërgjegje mbinjerëzore, 

të pavarur nga njeriu, të quajtur «ide absolute», «arsye botërore» etj. Idealizmi 

subjektiv idealizëm që merr si parësore ndërgjegjen e njeriut ose elemente 

të veçanta të saj (ndijimet, perceptimet, emocionet, vullnetin etj.). Përfaqësuesit 

e idealizmit. Lufta e materializmit me idealizmin. Bie në idealizëm.

2. Idealet e larta, ndjenjat e synimet fisnike që e udhëheqin dikë në 

jetë, qëllimet e larta për të cilat ai lufton deri në vetëmohim; 

qëndrim e prirje prej idealisti 

3. Prirje për t’i zbukuruar e për t’i idealizuar gjërat.

INDIVIDUALIZËM

Rrymë filozofike sipas së cilës individi nuk është i 

detyruar të ketë ndonjë lidhje të domosdoshme me shoqërinë dhe 

zhvillimi historik duhet të ketë si synim themelor zhvillimin e 

gjithanshëm të individit.

IRRACIONAL

Që nuk mund të kapet e nuk mund të shpjegohet nga 

arsyeja e nga logjika njerëzore, që nuk është racional.

Indeksi

FJALOR FILOZOFIK