Llojet e makinerive P

PARASHUTË

Mjet i bërë prej pëlhure të fortë, të lidhur me litarë nëpër

cepa, që mbahet i palosur e hapet në ajër si çadër dhe

që shërben për t'u hedhur nga një aeroplan e për të

rënë ngadalë në tokë.

PENË

Mjet për të shkruar me bojë, që ka një bisht të hollë

prej druri, në krye të të cilit vihet një copë e vogël e

metaltë me majë të hollë e të çarë; maja e këtij mjeti që

shkruan.

PËRDREDHORE

Mjet lufte, me të cilin hidheshin gurë, shigjeta etj.

(sidomos gjatë sulmit kundër kështjellave).

PËRFORCUES

Mjet i posaçëm që shërben për ta bërë më të ndjeshëm,

më të dukshëm a më të kapshëm një sinjal etj., për t'i

rritur fuqinë një rryme elektrike a një dukurie fizike në

përgjithësi. Përforcues magnetik. Përforcuesi i sinjaleve

të zërit (të figurës). Përforcuesi i dendurisë së ulët.

PIRUN

1. Mjet i vogël kuzhine, me bisht të gjatë e me disa

dhëmbë si sfurk, që përdoret kur hamë për të kapur

copat e mishit, djathin, perimet etj. Pirun i kromuar.

Pirunë të vegjël (për ëmbëlsira, për meze). Dhëmbët e

pirunit. Kap (ha, marr) me pirun. Ia nguli pirunin.

2. Pjesë e biçikletës ose e motoçikletës, e përbërë prej

dy krahësh anësorë, në fund të të cilëve mbërthehet

rrota e parë.

3. Mjet i motorizuar që përdoret për ngarkimin dhe

shkarkimin e paleteve apo kutive të mallrave.

POTISKË

Mjet peshkimi, që përbëhet nga dy drunj të mbërthyer

kryq dhe nga një rrjetë të kapur në cepat e tyre, çikëz.

PAMOR

Që shërben për të parë më mirë. Aparat pamor.

PERISKOP

Aparat i posaçëm, që ka një gyp të gjatë, të pajisur me

pasqyra e xhame zmadhuese dhe që shërben për të

parë nga nëndetësja, nga llogorja etj. ç’ka në sipërfaqe

të ujit a mbi tokë. Periskopi i nëndetëses (i tankut).

PËRQENDRUES

Aparat që shërben për të dendësuar lëndë të

ndryshme, sidomos me anë të avullimit.

PËRSHPEJTUES

Aparat ose mjet i posaçëm që përdoret për t'u shtuar

shpejtësinë e lëvizjes grimcave të ndryshme të materies.

Përshpejtues i fuqishëm. Përshpejtues i elektroneve.

PËRTHYES

Aparat i posaçëm që shërben për t'u ndërruar drejtimin

rrezeve të dritës.

PILË

Aparat që shndërron një reaksion kimik, një reaksion

bërthamor ose nxehtësinë në energji elektrike; mjet që

shërben si burim i energjisë elektrike. Pilë elektrike.

Pilë atomike. Pila e Voltës pilë e përbërë prej disa

pllakëzash zinku, të ndara nga disa rrathë cohe të

ngopur me acid sulfurik. Pilë e thatë bateri.

PROJEKTOR, PROJEKTUES

1. Pajisje me një llambë të fuqishme elektrike, që

shërben për të lëshuar një tufë rrezesh drite të fortë në

një drejtim të caktuar dhe në largësi të madhe.

Projektorët e veturës. Rrezet e projektorit. Ndriçon

projektori.

2. Aparat i posaçëm që shërben për të shfaqur një film

etj. në ekran, aparat projektimi. Aparat projektues.

PËRDAF

1. Dërrasë e vogël katërkëndëshe, e lëmuar nga njëra

anë e me një dorezë nga ana tjetër, me të cilën muratori

rrafshon suvanë e murit duke e fërkuar. Shtroj me

përdaf.

2. Rrafshimi i suvasë me këtë përdorëse; shtresë e

hollë me llaç të situr dhe të përzier me çimento, që

hidhet mbi suva për ta rrafshuar me mirë. I japin përdaf

murit.

PIRAJKË

Përdorëse si lopatë e vogël prej dërrase, që shërben

për të rrahur rrobat kur i lajmë, lasë, kopan. Kërciste

pirajka në breg të lumit.

PRERËSE

Pajisje, mekanizëm a pjesë e një mekanizmi, e

cila shërben për të prerë; përdorëse që shërben për të

prerë diçka; ana e mprehtë e një vegle prerëse, presë,

teh. Prerëse elektrike. Prerëse xhami (qelqi). Prerëse

gurësh (mermeri, metali). Prerëse thonjsh.

PUFE

1. Ndenjëse e ulët dhe e butë, si kolltuk i vogël, por pa

mbështetëse.

2. Përdorëse e vogël e rrumbullakët, e bërë prej një

copë të butë e me push, me të cilën gratë lyejnë fytyrën

me pudër. Pufja e pudrës.

PAJISJE

Makineri, mjet, vegël, orendi, aparat etj. Që shërben

për të kryer një punë a një veprimtari. Pajisje

laboratorike. Pajisje shkollore. Pajisje teknike. Pajisje

industriale. Pajisje elektrike. Pajisje sportive.

PASQYROR

Pajisje me një pasqyrë të lugët, që shërben për të

kthyer e për të dërguar larg rrezet e dritës; reflektor.

PËSHTJELLJE

Sistem fijesh përçuese në një pajisje elektrike,

nëpër të cilat kalojnë rrymat që krijojnë fushat

magnetike. Pështjellje me tela (me gërshetë, në trajtë

cilindri).

PJESËTUES

Pajisje që ndan në pjesë tensionin e rrymës

elektrike për të rregulluar vëllimin e zërit, timbrin etj.

(zakonisht në aparatet radiomarrëse, në televizorë etj.).

Pjesëtues tensioni.

POÇ

Enë prej balte ose prej qelqi, me fund të rrumbullakët,

me grykë të ngushtë, me bark të gjerë e zakonisht me

një vegjë, që shërben për të mbajtur ujë, pije të

ndryshme etj.; enë balte ose metali me një vegjë, që

përdoret zakonisht për të zier gjellë, poçe

Pajisje a diçka tjetër që ka një trajtë të fryrë, të

rrumbullakët ose vezake. Poçi i derdhjes në furrë.

POLIGON

Vend i posaçëm ku parapërgatiten lëndë

ndërtimi a pajisje të tjera prej betoni. Poligone prodhimi.

Poligoni i pjesëve prej betoni.

PORTË

pajisje e posaçme që lejon ose ndalon hyrjen a daljen e një

lëngu, të avullit, të ajrit etj. në diçka. Portë automatike.

Portat e pendës. Porta e derdhjes. Porta e sigurimit.

Porta e ajrimit.

PRERËSE

Pajisje, mekanizëm a pjesë e një mekanizmi, e

cila shërben për të prerë; përdorëse që shërben për të

prerë diçka; ana e mprehtë e një vegle prerëse, presë,

teh. Prerëse elektrike. Prerëse xhami (qelqi). Prerëse

gurësh (mermeri, metali). Prerëse thonjsh. Pastroi

(mprehu) prerësen.

PRITË

Send a pajisje që pengon kalimin e diçkaje.

Pritë ere. Prita e avujve.

PRIZË f. sh.

1. Pajisje prej gypash, dërrasash etj., që

vendoset në lumë ose nëpër kanale për të marrë ujin

ose për ta shpërndarë atë në drejtime të caktuara;

lëshues; pajisje që vendoset në gypat e ujit të pijshëm

për të marrë ujë. Prizë kryesore. Prizë uji. Prizat e

kanalit. Ndërtuan në prizë.

2. Pajisje prej lënde veçuese, me dy vrima, që

shërben për të lidhur një aparat (furnelë elektrike, radio,

televizor, hekur rrobash etj.) me burimin e rrymës

elektrike. Prizë elektrike. Prizë muri. Vë në prizë. Heq

nga priza.

PROJEKTOR

1. Pajisje me një llambë të fuqishme elektrike, që

shërben për të lëshuar një tufë rrezesh drite të fortë në

një drejtim të caktuar dhe në largësi të madhe.

2. Aparat i posaçëm që shërben për të shfaqur një film

etj. në ekran, aparat projektimi.

PAJISJE

Makineri, mjet, vegël, orendi, aparat etj. Që shërben

për të kryer një punë a një veprimtari. Pajisje

laboratorike. Pajisje shkollore. Pajisje teknike. Pajisje

industriale. Pajisje elektrike. Pajisje sportive.

PARALELE

Vegël gjimnastikore me dy drunj

paralel të mbështetur mbi katër këmbë, ku bëhen

ushtrime duke përdorur kryesisht forcën e krahëve.

Paralele të shkallëzuara.

PARMENDË

Vegël bujqësore prej druri, që përbëhet nga përdheci

me plor, veshëzat, doraku e shtiza, tërhiqet zakonisht

nga një pendë qe dhe përdoret për të lëruar tokën.

Parmendë druri. Kau i parmendës. E punonin tokën

me parmendë. Vuri (mbrehu) qetë në parmendë.

PERDAH

1. Vegël muratorësh: një copë dërrasë e lëmuar me një

dorezë të vogël, që përdoret për të rrafshuar suvanë e

njomë në mure.

2. Përdorëse prej mermeri në trajtë të një kallëpi sapuni

të madh, me të cilën ngjeshin leshin qeleshepunuesit.

PESHORE

Vegël e posaçme që përdoret për të përcaktuar me

përpikëri peshën e trupave e të sendeve të ndryshme;

kandar. Peshore e përpiktë (e saktë). Peshore

analitike peshore shumë e përpiktë dhe me ndjeshmëri

të madhe. Peshore me sustë (me kundërpeshë).

Peshore mallrash. Peshore farmacie. Pjata (gurët) e

peshores. Fusha (shigjeta, shtiza) e peshores. Vë në peshore.

PËRDORËSE

Vegël e thjeshtë që shërben për të bërë një punë me

dorë, vegël dore që lehtëson kryerjen e një pune.

Përdorëse druri (metali).

PËRDREDHËS

Vegël që shërben për të dredhur fort diçka, vegël që i jep dredha

diçkaje. Përdredhës cilindrik (për susta).

PËRNDARËS

Vegël a mekanizëm që shërben për të

shpërndarë një lëndë, një energji etj. në drejtime të

ndryshme ose në mënyrë të barabartë, shpërndarës.

Përndarës i rrymës elektrike. Përndarës benzine.

PËRSHPEJTUES

Që i shton shpejtësinë diçkaje. Vegël përshpejtuese.

Mjet përshpejtues.

PËRZIERËS

Vegël që përdoret për të përzier a për të trazuar diçka.

Përzierës mekanik (rrotullues). Përzierës brumi

(betoni).

PILLË

Vegël dore për të krehur lirin, gërhanë liri.

PINCË

1. Darë e vogël me buzë të zgjatura, të shtrira e

zakonisht me majë, që përdoret për të kapur a për të

shtrënguar diçka, për të shkulur gozhdë të vogla a diçka

të hollë etj. Pincë prerëse. Pincë elektricisti. Nofullat e

pincës. Përkul telin me pincë.

2. Vegël e posaçme si mashë e hollë, që përdor

zakonisht kirurgu gjatë një operacioni.

PISKATORE

Vegël e thjeshtë prej metali, si një mashë e vogël, që

përdoret për të kapur gjëra të imëta.

PLUG

Vegël bujqësore prej hekuri, me plor të madh e të

gjerë, që tërhiqet me traktor, me kuaj a me qe për të

lëruar tokën ose për të hapur vija kulluese. Plug i lehtë

plug për punime të cekëta. Plug i rëndë plug për

punime të thella. Plug mbathës plug që përdoret për të

mbathur bimët. Plug urith plug që përdoret për

drenimet. Plug fushor (kodrinor, malor). Plug për hapje

vijash. Plug pa veshë. Doraku i plugut.

POMPË

1. Makinë a pajisje e posaçme që shërben për të nxjerrë

nga toka ujë ose naftë, për ta ngritur ujin në një vend

më të lartë etj.; tullumb uji, trumbë. Pompë elektrike.

Pompë ujitëse. Pompë vaji (benzine, nafte). Nxjerr me

pompë.

2. Vegël e posaçme që shërben për të mbartur një gaz

nëpërmjet shtypjes, për të fryrë me ajër gomat e

biçikletave, të automjeteve etj. Pompë thithëse. Pompë

dore. Pompa e biçikletës. Pompa e zjarrfikëses.

3. Vegël që përdoret për të spërkatur bimët, për të lyer

muret me gëlqere etj. me anën e forcës së ajrit. Pompë

spërkatëse. Pompë shpine. Pompë për pluhurosje (për

lyerje).

PRERËS

1. Që shërben për të prerë; që është i mprehtë e mund

të presësh diçka me të; që bëhet me mjete që presin.

Vegël (pajisje, makinë) prerëse. Pjesa prerëse. Sharrë

prerëse. Pinca prerëse pinca të posaçme që përdoren

për të prerë tela ose llamarinë të hollë. Pykë prerëse.

PAGUR

1. Enë prej alumini në trajtën e një plloske të shtypur,

që e përdorin zakonisht ushtarët për të mbajtur ujë me

vete. Pagur i veshur. Pagurët e ushtarëve. Pi me

pagur.

2. Shishe e vogël për raki; faqore. Pagur rakie.

PENEZORE

Enë balte për ujë me një ose me dy vegjë, më e vogël

se shtamba e më e madhe se katruvja, që e ka grykën

të gjatë e të ngushtë.

PETULLICË

Enë e sheshtë dhe e cekët si tigan, që përdoret për

të pjekur petë dhe për të skuqur petulla.

PËSHTYMORE

Enë e posaçme, që vihet në një qoshe të korridorit a të

shkallëve për të pështyrë në të. Pështymore porcelani

PILLE

Enë e madhe dhe e thellë prej guri, në trajtë

katërkëndëshe si një koritë, që shërben zakonisht për të

mbajtur vaj; qyp balte shumë i madh për vaj, për djathë,

për turshi etj.

PIPERORE

Enë e vogël që mbushet me piper dhe vihet në tryezë

kur hamë; mbajtëse piperi. Mbushi piperoren. Vuri

piperoren në tryezë.

PIPËZ

Gyp i vogël prej qelqi, që përdoret për të marrë

pak lëng nga një enë, zakonisht duke e thithur. Pipëz e

shkallëzuar.

PIRËSE

Enë e posaçme ku pinë ujë kafshët. Pirëse uji për

zogjtë enë e metaltë në trajtë kambane e me vrima, ku

futin sqepin zogjtë për të pirë ujë.

PJATË

Enë e vogël prej porcelani, zinku, alumini etj., e

rrumbullakët, e lugët ose e nderë e me fund të sheshtë,

që përdoret për të hedhur në të gjellën që hamë etj

PLLOSKË

Enë druri e rrumbullakët për të mbajtur ujë, verë etj.

Plloskë uji. Një plloskë me verë. Mbushi plloskën.

POÇE

Enë balte me një vegjë, që përdoret zakonisht për të

zier gjellë; sasia e gjellës etj. sa nxë një enë e tillë; poç

POÇERINA

Enë të ndryshme prej balte; poçeri.

PONICË

Enë prej balte që përdoret zakonisht për të mbjellë në të

lule, saksi prej balte.

PROVËZ

Enë qelqi në trajtën e një gypi, zakonisht të shkallëzuar,

që përdoret për punë laboratorike; epruvetë. Provëz me

tretësirë. Mbushi provëzën. Hodhi ujë në provëz.

PALOSËSE

Makinë palosëse, që shërben për të palosur diçka.

PASTRUESE

Makinë për pastrimin e diçkaje. Pastruese automatike

PETËZUESE

Makinë petëzimi, makinë që bën petëzim.

PLUHURTHITHËSE

Makinë pluhurthithëse; fshesë elektrike.

POLIGRAF

Makinë që shërben për të shumëfishuar një shkrim.

PRASHITËSE

Makinë prashitëse, makinë që përdoret për të prashitur

tokën e bimët.

PRESË

Makinë e posaçme që shërben për të përpunuar diçka

ose për t`i dhënë formë me anë të shtypjes. Presë

horizontale. Presë mekanike (hidraulike).

PRESUESE

Makinë presimi.