Liste mjetesh F

FALLAKA

Mjet torture: një copë dru ku një të dënuari i lidhnin

këmbët që t’i binin shputave me shkopinj.

FIKËS

Mjet i thjeshtë (një bisht i gjatë prej druri me një

kapuç prej teneqeje) që përdorej për të fikur qirinjtë në

kishë.

FUZHNJË

Mjet peshkimi në trajtën e një sfurku me bisht të gjatë,

me shumë dhëmbë e me gremç në majë. Gjuajnë me

fuzhnjë. E qëllojnë me fuzhnjë.

FIKËS

Vegël e posaçme a aparat që shërben për të fikur

zjarrin ose flakën. Fikës me ujë.

FILTËR

Mjet (aparat, xham i posaçëm etj.), që veçon,

ndalon a dobëson rrymat e ndryshme elektrike, rrezet e

dritës, zërat etj. Filtër elektrik. Filtër akustik. Filtër zëri.

Filtër valësh. Filtër drite.

FILTRUES

Që përdoret për të filtruar diçka, që shërben si filtër.

Aparat filtrues.

FLAKËHEDHËSE

Aparat që punon zakonisht me lëndë djegëse të

lëngshme, i cili shërben për të nxehur furrën e pjekjes

ose për të dezinfektuar vendin me anë të flakës.

FORCËMATËS

Aparat i posaçëm, që shërben për të matur forcën

mekanike të diçkaje ose forcën e muskujve të duarve.

FOTOGRAFUES

Që shërben për të fotografuar, që nxjerr fotografi, që

fotografon. Aparat fotografues.

FSHESË

Aparat i posaçëm elektrik që përdoret për të thithur

pluhurin në dhoma e në vende të tjera, për të pastruar

mobiliet, raftet me libra, veshjet etj. Fshesë elektrike

(automatike).

FENER

1. Llambë ndriçimi me vajguri etj., që është e mbyllur

përqark me xham për të mos u shuar nga era dhe që ka

një dorezë teli për ta mbajtur. Fener dore. Fener me

vajguri (me karbit). Fener minierash. Drita e fenerit.

Ndez fenerin.

2. Pajisje me dritë të fortë, e vendosur në një vend të

lartë në breg të detit (zakonisht mbi një kullë) si shenjë

për anijet, që lundrojnë natën; far. Fener deti. Drita e

fenerit. Kulla e fenerit.

3. Llambë ndriçimi me bateri, që vihet zakonisht në të dy

anët e përparme të një makine, përpara motoçikletës a

biçikletës për të ndriçuar rrugën gjatë udhëtimit natën.

Fener makine. Ndez fenerët. Me fenerë të shuar.

FRESKORE

1. Përdorëse në trajtë gjysmërrethi prej letre, prej

pendësh, prej plastike etj., që shërben për të bërë fresk

kur është vapë; verore. Freskore letre.

2. Aparat që vë në lëvizje ajrin për ta freskuar ose

për ta pastruar atë në një sallë të mbyllur; ventilator.

Freskore elektrike. Fletët (krahët) e freskores

3. Aparat a pajisje që përbëhet nga një sistem

tubash dhe që shërben për të ftohur ujin. Freskore uji.

FRYRËSE

1. Gyp i hollë e i gjatë, me të cilin i fryhet zjarrit.

2. Pajisje a pjesë e një mekanizmi, që shërben për

të fryrë ose për të nxjerrë me vrull ajrin. Fryrëset e

furrës. Fryrësja e ajrit.

FTOHËS

Pajisje për të zier a për të skuqur gjellët, që punon me

lëndë djegëse të lëngshme, me gaz ose me rrymë

elektrike. Furnelë elektrike. Furnelë me vajguri (me gaz).

FURNIZUES

Pajisje a pjesë e një mekanizmi, që shërben për

të çuar sendin që prodhohet a diçka tjetër atje ku duhet.

Furnizuesi i furrës. Furnizuesi i fishekëve.

FËNDYELL

Vegël e këpucarëve: një majë e hollë prej hekuri, e

ngulur në një bisht të shkurtër prej druri, e cila shërben

për të hapur vrima në shollë, bizë.

FIKËS

1. Vegël e posaçme a aparat që shërben për të fikur

zjarrin ose flakën.

2. Mjet i thjeshtë (një bisht i gjatë prej druri me një

kapuç prej teneqeje) që përdorej për të fikur qirinjtë në

kishë.

FILLORE

Vegël e drunjtë e avlëmendit, që çon fijet e indit nëpër

fijet e majës, drugë.

FREN

Vegël e një automobili a e një mjeti tjetër lëvizës, që

shërben për të ndaluar ose për të ngadalësuar lëvizjen.

Frena automatikë (hidraulikë). Frenat e automobilit

(e biçikletës, e trenit). Frenat e dorës (e këmbës).

Frena me ajër (me alkool, me sustë).

FREZË

1. Makinë e posaçme, e pajisur me një thikë a me një

vegël prerëse me dhëmbëza, e cila lëviz duke u

rrotulluar dhe shërben për t'i dhënë trajta të ndryshme

sipërfaqes së një sendi prej metali ose prej druri;

makinë e posaçme me një turjelë që rrotullohet, e cila

shërben për të shpuar diçka. Frezë horizontale

(cilindrike, vertikale). Frezë rrotulluese.

2. Makinë bujqësore, me thika që lëvizin duke u

rrotulluar, e cila shërben për të shkrifëruar ose për të

përzier tokën; makinë e posaçme me thika rrotulluese,

që shërben për të copëtuar imët ose për të përzier

diçka. Freza e çimentos.

FURÇË

1. Përdorëse me qime të dendura e të ashpra, me të

cilën pastrojmë, lyejmë a fshijmë diçka. Furçë rrobash.

Furçë dhëmbësh. Furçë këpucësh. Furçë rroje. Furçë

gëlqereje.

2. Vegël a diçka tjetër që ka formën e kësaj

përdorëseje; vegël në një makinë elektrike, që bën

kalimin e rrymës nga pjesët rrotulluese në ato të

palëvizshme. Furçë thëngjilli (karboni). Furçë kontakti.

FAJANCË

Qeramikë e hollë, që përgatitet nga një lloj

deltine e bardhë, të përzier me gjips e me lëndë të tjera

dhe që përdoret zakonisht për të bërë enë kuzhine,

pllaka për të veshur muret etj.

FARFURI

Qeramikë me ngjyrë të bardhë e me shkëlqim, që

përgatitet duke përzier një lloj deltine shumë të mirë me

lëndë të tjera minerale (kuarc etj.), që i qëndron

temperaturës së lartë, nuk përshkohet nga uji dhe

përdoret për të bërë enë e sende të tjera; porcelan.

Pjatë (filxhanë) farfurie. Ndrit (shkëlqen) si farfuri.

FRUTORE

Enë prej qelqi, prej plastike etj. që përdoret për të

mbajtur pemët në tryezë. Frutore me portokaj (me mollë).

FUÇI

Enë e madhe, e rrumbullakët dhe e përzgjatur prej

druri, prej metali ose prej ndonjë lënde tjetër, me dy

funde të sheshta, që përdoret për të mbajtur gjëra të

lëngshme, sende ushqimore etj.; vozë; sasia sa nxë një

enë e tillë. Fuçi druri (llamarine). Fuçi vaji (vere, birre,

djathi). Fuçi nafte (benzine, zifti). Fuçi baruti.

FYTAK

Enë e vogël me një lëfyt për ujë; ibrik.

FARËHEDHËS

Makinë farëhedhëse.

FREZË

1. Makinë e posaçme, e pajisur me një thikë a me një

vegël prerëse me dhëmbëza, e cila lëviz duke u

rrotulluar dhe shërben për t'i dhënë trajta të ndryshme

sipërfaqes së një sendi prej metali ose prej druri;

makinë e posaçme me një turjelë që rrotullohet, e cila

shërben për të shpuar diçka. Frezë horizontale

(cilindrike, vertikale). Frezë rrotulluese. E punoi në

frezë.

2. Makinë bujqësore, me thika që lëvizin duke u

rrotulluar, e cila shërben për të shkrifëruar ose për të

përzier tokën; makinë e posaçme me thika rrotulluese,

që shërben për të copëtuar imët ose për të përzier

diçka. Freza e çimentos. Shkrifëroj (përziej) tokën

(arën) me frezë.

FSHIRËSE

Që përdoret për të fshirë diçka. Makinë fshirëse.

FUTËS

Pajisje ose pjesë e një mekanizmi që shërben

për të futur brenda diçka. Futësi i kapsulës.