Liste veglash Ç

ÇADËR

Mjet për tu mbrojtur nga shiu ose nga dielli i nxehtë, i

përbërë prej një pëlhure të nderë mbi tela të hollë, që

hapen e mbyllen rreth një shkopi, zakonisht me dorezë;

ombrellë. Çadër shiu. Çadër dielli. Çadër plazhi. Çadër

burrash (grash, fëmijësh).

ÇAKMAK

Mjet i vogël xhepi për të ndezur cigaren, i cili

përbëhet nga një kuti metali, që mbushet me benzinë a

me ndonjë lëndë tjetër, nga një fitil dhe nga një gur për

ta shkrepur.

ÇARK

Mjet për të kapur minj, zogj ose kafshë të egra, që

ngrihet zakonisht duke i vënë pak ushqim dhe që

shkrehet me forcë; kurth.

ÇELËS

1. Mjet prej metali, i përbërë nga një pjesë e

dhëmbëzuar dhe nga një rreth ku kapet me dorë, i cili

përdoret për të hapur e për të mbyllur një brave ose një

dry; hapës, kyç.

2. Mjet i thjeshtë për të hapur diçka, për të vënë në

lëvizje një mekanizëm duke e rrotulluar zemberekun, për

të shtrënguar telat e veglave muzikore etj. Çelës

shishesh. Çelës konservash. Çelësi i sahatit. Çelësi i

ziles së orës. Çelësi i lodrës. Çelësat e violinës (e

kitarës). Hap me çelës. Kurdis (shtrëngoj) me çelës.

3. Mjet për të lëshuar dhe për të ndërprerë rrymën

elektrike, që lidhet me përcjellësit në një pikë të qarkut;

mjet për të lëshuar dhe për të mbyllur rrymën e një

lëngu ose të një gazi. Çelës elektrik. Çelësi i dritës.

Çelësat e radios. Çelësi i ujit (i gazit). Çelësi i makinës

larëse. Çelës me vaj. Çelësat e komandimit.

ÇENGEL

Grep i trashë hekuri me majë të kthyer, që përdoret

për të varur diçka në të; grremç hekuri, ganxhë. Çengeli

i mishit. Çengeli i vargoit. Çengelat e kandarit.

ÇETELE

Shkop ose cope druri e lëmuar, që përdorej si mjet

për të mbajtur llogaritë midis blerësit e shitësit, duke e

ndarë në dy pjesë të njëjta, në të cilat gdhendeshin

dhëmbëza për numërim; rabush. Dhëmbëzat e çeteles.

I mbanin (i shënonin) në çetele.

ÇIKËZ

Mjet peshkimi i përbërë nga një rrjetë e vogël me dy

shkopinj anash, që tërhiqet brenda në ujë nga dy veta

dhe që përdoret zakonisht për të gjuajtur në vende të

ngushta; mjet peshkimi, i përbërë nga një rrjetë

katërkëndëshe e lidhur në cepa me dy kularë, që ulet

në ujë e ngrihet me një dra të gjatë dhe që përdoret

zakonisht për të gjuajtur në lumë. Shkopinjtë e çikëzës.

Druri i çikëzës.

ÇIKRIK

1. Mjet i përbërë nga një rreth që rrotullohet zakonisht

me këmbë dhe që përdoret për të dredhur me dorë a

për të mbështjellë fillin e leshit, të pambukut etj.; pjesa e

një makine, e cila rrotullohet për të dredhur fillin.

2. Mjet për të nxjerrë ujë nga pusi, i përbërë prej një

boshti ku mbështillet litari i kovës, prej dy kryqeve në të

dy anët për ta rrotulluar me duar dhe prej dy drurëve

mbështetës në anë të grykës së pusit. Çikriku i pusit.

Mbledh litarin në çikrik. Lëshoj çikrikun. Nxjerr me çikrik.

3. Mjet për të ujitur, i përbërë nga një rrotë e madhe

druri me fletë dhe me kova të vogla, që rrotullohet nga

rrjedha dhe e ngre ujin për t’u derdhur në një lug; rrotë

uji. Çikrik ujitës. Rrota e çikrikut. Fletët e çikrikut. Ujit

me çikrik.

ÇAPË

1. Vegël bujqësore për të prashitur, që ka ten si sqepar

në njërën anë, dy dhëmbë në anën tjetër dhe bisht prej

druri. Prashit me çapë. I jap një çapë. Punoj me çapë.

2. Çapëza e hostenit. Çapa e hostenit. Krua me çapë.

ÇAPRAZ

Vegël me një të çarë të vogël ose një lloj pince për të

kthyer dhëmbët e sharrës një majtas e një djathtas.

Përdor çaprazin.

ÇARK

1. Mjet për të kapur minj, zogj ose kafshë të egra, që

ngrihet zakonisht duke i vënë pak ushqim dhe që

shkrehet me forcë; kurth.

2. Vegël e thjeshtë me një thikë, që përdoret për të grirë

duhanin.

3. Vegël që përdorej për t'i marrë gjak një njeriu të

sëmurë; vizgator. Merrnin gjak me çark.

ÇEKAN

Vegël dore, që përbëhet nga një kokë metali ose

druri (në njërën anë e rrafshët e në tjetrën me majë) e

nga një bisht dhe që shërben për të mbërthyer ose për

të goditur a për të rrahur diçka. Çekan hekuri (druri).

Çekani i farkëtarit (i këpucarit, i muratorit). Çekani i

gjeologut. Çekan alpinistësh. Çekan për gurë.

ÇEKIÇ

1. Çekan i vogël prej metali. Çekiçi i këpucarit (i

farkëtarit, i muratorit). Çekiç pikës vegël me një kokë

metalike me majë, që ngrohet shumë për të ngjitur me

kallaj, havi. Çekiçi i shkresës çekiç për të bërë vijat e

thelluara në enët prej bakri a prej teneqeje. Çekiç kose.

Çekiçi i neurologut.

2. Vegël sportive, e përbërë nga një lëmsh

metalik, i lidhur te një zinxhir me dorezë në fund, që

hidhet nga atleti pasi rrotullohet disa herë me forcë.

ÇELËS

1. Mjet prej metali, i përbërë nga një pjesë e

dhëmbëzuar dhe nga një rreth ku kapet me dorë, i cili

përdoret për të hapur e për të mbyllur një brave ose një

dry; hapës, kyç.

2. Vegël dore për të shtrënguar e për të liruar

dadot, gypat e pjesët e tjera të mekanizmave, që

mbërthehen duke u vidhosur. Çelës i përgjithshëm

(universal). Çelës anglez çelës të cilit nofulla e poshtme

mund t'i hapet e t'i mbyllet sipas nevojës me burmë.

Çelës papagall çelës të cilit nofulla e poshtme mund t’i

hapet e t’i mbyllet duke e ngecur në një kllapë. Çelësa

me numra të ndryshëm. Çelësat e tornos. Çelës

gypash. Shtrëngoj (zbërthej) me çelës.

3. Mjet i thjeshtë për të hapur diçka, për të vënë në

lëvizje një mekanizëm duke e rrotulluar zemberekun, për

të shtrënguar telat e veglave muzikore etj. Çelës

shishesh. Çelës konservash. Çelësi i sahatit. Çelësi i

ziles së orës. Çelësi i lodrës. Çelësat e violinës (e

kitarës). Hap me çelës. Kurdis (shtrëngoj) me çelës.

4. Mjet për të lëshuar dhe për të ndërprerë rrymën

elektrike, që lidhet me përcjellësit në një pikë të qarkut;

mjet për të lëshuar dhe për të mbyllur rrymën e një

lëngu ose të një gazi. Çelës elektrik. Çelësi i dritës.

Çelësat e radios. Çelësi i ujit (i gazit). Çelësi i makinës

larëse. Çelës me vaj. Çelësat e komandimit. Hap

(mbyll) çelësin. Shtyp (rrotulloj) çelësin.

ÇITAR

Vegël në trajtën e një lugu të ngushtë, në të cilin

argjendarët derdhin arin e shkrirë për t'i dhënë një

formë të caktuar.

ÇOK

Ana e kundërt me presën në një vegël prerëse, me të

cilën godasim ose thyejmë diçka; tun. Çoku i sëpatës.

Çoku i shatit.

ÇAJNIK

Enë me lëfyt, me kapak dhe me dorezë që shërben për

të zier çaj a për të përvëluar çajin; ibrik çaji. Çajnik

alumini. Çajnik porcelani. Vë çajnikun në zjarr. Shtie

me çajnik.

ÇANAK

Enë e thellë, zakonisht prej balte, ku shtien gjellën;

misur. Çanak balte (druri). Çanak me dhallë (me ullinj).

ÇEREKORE

Enë që merr një çereke drithë.

ÇEREKSHE

Enë që nxë një të katërtën e litrit ose të kilogramit; diçka

që është e barabartë me një të katërtën e së tërës.

ÇEREP

1. Enë balte si tepsi e thellë, në të cilën pjekin bukën.

Buke çerepi. Një çerep buke. Shtie (pjek) në çerep.

Vë çerepin në zjarr.

2. Saç.

ÇETUR

Enë e drunjtë në trajtën e një kupe me bisht, në të cilën

mbajnë bulmet ose ndonjë ushqim tjetër; kupë e drunjtë.

Çetur me qumësht (me dhallë). Mbush çeturin. Hanin

në çetur. Pinte qumësht me çetur.