FJALOR FETAR - A

FJALOR FETAR

ABACI

1. Manastir ose kuvend i pasur katolik, që drejtohet nga

një abat; ndërtesat e këtij manastiri.

2. Treva ku shtrihet pushteti fetar i abatit.

ABAT

I pari i murgjve në një abaci; titull kishtar i afërt me atë

të ipeshkvit; prift katolik.

ABSIDË

Pjesë e dalë në murin e prapmë të një kishe, që ka

trajtën e një gjysmërrethi ose të një shumëkëndëshi;

kungë, kungore.

AFETAR

Që nuk beson në zotin, që nuk pranon asnjë fe, i pafe.

AFETARI

Të qenët afetar, mospranimi i asnjë feje.

ADHUROJ

Duaj dhe e nderoj perëndinë, i përulem e i falem duke e

njohur si hyjni me fuqi të mbinatyrshme.

ANGLIKAN

Që ka të bëjë me një nga format e protestantizmit, e cila

është bërë fe mbizotëruese në Angli; që ndjek dhe

përhap dogmat e kësaj forme të protestantizmit. Kisha/feja anglikane.

AGJËRESË

Agjërim.

AGJËRIM

Mosngrënia dhe mospirja për ndrerimeve të riteve të

caktuara fetare.

AGJËROJ

Nuk ha dhe nuk pi gjatë gjithë ditës për një

kohë të caktuar; nuk ha,disa lloje ushqimesh në ditë të

caktuara

AJAZMË

Ujë i bekuar (sipas besimeve të dogmës së ritit fetar

ortodoks); ceremonia e përgatitjes së ujit të bekuar në

kishë ose e spërkatjes me ujë të bekuar shtëpi më shtëpi.

AJODHIMË

Pjesë e kishës ortodokse, në formë gjysmërrethi e me

kube, ku prifti kryente shërbesat fetare dhe ku jepej

kungimi, nafora etj.

ANIJATË

Pjesë e brendshme e një kishe, që shtrihet në mes dy

rreshtash me shtylla; navatë.

ANIMIZËM

Formë e hershme e besimit fetar te popujt primitive,

sipas të cilit të gjitha sendet kanë shpirtin e vet si edhe

njerëzit; besimi te shpirti sipas dogmës fetare.

AKSHAM

Lutja e mbrëmjes, që bëhej nga myslimanët sipas

dogmës fetare.

ALTAR

Tryezë e gjerë në një të ndarë në pjesën lindore

të kishës, ku bëhen shërbesat me të rëndësishme e ku

mbahen sendet kryesore që përdor prifti.

ALLAH

Zoti

AMIN

Përdorej në mbarim të lutjeve ose të shërbesave fetare

me kuptimin: «ashtu qoftë!».

AMSHIM

Të qenët jashtë kohës dhe i pavarur prej saj; jeta e

pafundme, përjetësi

AMSHUAR I

Që është jashtë kohës dhe i pavarur prej saj, që nuk

ka fillim e mbarim në kohë, i përjetshëm.

ANIMIZËM

Formë e hershme e besimit fetar te popujt primitive,

sipas të cilit të gjitha sendet kanë shpirtin e vet si edhe

njerëzit; besimi te shpirti sipas dogmës fetare.

APOKALIPS

Fundi, mbarimi i botës sipas besmit të fesë së

krishterë. Dita e apokalipsit.

APOKALIPTIK

Që ka të bëjë me apokalipsin, që paralajmëron e

paraqet fundin e botës.

APOSTOLIK

1. Papnor. Delegat apostolik.

2. Që ka të bëjë me apostujt, i apostujve; që ka vetitë a

tiparet e një apostulli.

APOSTULL

Secili nga dymbëdhjetë nxënësit e Krishtit, që

predikuan dogmat e tij.

ANTIFETAR

Ai që është kundër çdo feje dhe që lufton kundër

botëkuptimit fetar.

ARGJIPESHKËV

Titull fetar në kishën katolike, gradë më e lartë se

peshkopi; ai që mban këtë titull, kryetar i një arkidioqeze

ARGJIPESHKVI

Selia e argjipeshkvit; rrethi i veprimit, juridiksioni i tij.

ARKIDIOQEZË

Rreth i veprimit kishtar, juridiksion kishtar më i madh se

dioqeza, që është nën drejtimin e një arkipeshkopi

ARKIMANDRIT

Titulli më i lartë për murgjit dhe kryetarët e manastireve;

titull më i ulët se i dhespotit për priftin që nuk martohet e

që është murg.

ASKET

Njeri, murg,  bën një jetë të vetmuar, të ashpër e të rëndë,

duke e munduar veten dhe duke hequr dorë nga gëzimet e jetës.

ASKETIZËM

Doktrinë fetare, që predikon të hequrit dorë nga

gëzimet e jetës.

ASHURE

Rit i vjetër pagan, i huazuar nga të krishterët, myslimanët,

dhe bektashishnjtë ku përgatisin grurë të zier me sheqer.

ATEIST

Ai që mohon qenien e çfarëdo perëndie, ai që është

kundër çdo besimi fetar, pasues i ateizmit.

ATEIZËM

Mohimi i qenies së çfarëdo perëndie, të hequrit dorë

nga çdo besim fetar; të qenët ateist.

ATË

Titull fetar që u jepet priftërinjve a murgjve.

AUREOLË

Kurorë e ndritshme që u pikturohet përqark

kokave të shenjtorëve në ikonat, për të treguar

shenjtërinë e tyre.

AUTOQEFAL

Që nuk varet nga Patrikana e Stambollit. Kisha autoqefale.

AVDES

Riti i larjes së duarve, të fytyrës e të këmbëve, që bëjnë

myslimanët para lutjeve në përputhje me dogmën fetare

FJALOR FETAR