Shkronja L - M

Fjalor Fetar

LALË

Emër, me të cilin thirrej banori i krishterë i Myzeqesë

nga banorët myslimanë.

LAR

E diela e larit, e diela e dafinave.

LAIK

Që nuk është fetar e kishtar, që nuk ka përmbajtje fetare;

që nuk merret me fenë; që nuk i përket fesë dhe klerit;

LIDHURA TË

Nata e fundit para fillimit të kreshmëve të mëdha,

pas së cilës të krishterët nuk hanë më mish e bulmet

deri sa të vijnë pashkët; festa që bëhet me këtë rast.

LIGJ

Sistem rregullash që feja kërkon të zbatohen nga besimtarët.

LIGJOHEM

Rrëfehem, kungohem e lyhem me vaj të bekuar

nga prifti përpara vdekjes që të më falen mëkatet

LIGJOJ

Pagëzoj.

LITANI

Lutje e gjatë fetare, që thuhet a këndohet në kishë

pjesë-pjesë e me radhë një herë nga prifti e një herë

nga besimtarët.

LITURGJI

Shërbesa kryesore që bëhet në kishë zakonisht në

mëngjes ose paradreke.

LITURGJIK

Që ka të bëjë me liturgjinë, që i përket liturgjisë, i liturgjisë.

LUT (LUTEM)

I falem a i drejtoj një lutje një hyjnie a një shenjti;

kryej lutjet e një riti fetar; kremtoj një festë fetare

LUTËS

Besimtari që i lutet hyjnisë a një shenjti, ai që bën

lutje fetare.

LUTJE

Fjalë që i drejtohen një hyjnie a një shenjti; fjalë e

shprehje që thonë besimtarët gjatë një riti fetar.

LUTJESORE

Libër që përmban lutjet fetare.

MALLKOJ

E quaj diçka jashtë udhës së fesë, e quaj punë të

djallit dhe i jap dënimin e perëndisë; e shkishëroj.

MANASTIR

Institucion fetar, me prona e ndërtesa banimi rreth një

kishe e zakonisht larg qytetit, ku jetojnë, sipas disa

rregullash të caktuara, murgj a murgesha; kuvend.

MATEM

Agjërimi i bektashinjve që zgjat dhjetë ditë

MBLAT

I vë mblatësin meshës.

MBLATË

Kulaç i grunjtë, i gatuar me brumë të ardhur dhe i

shënuar me mblatës, që e bënin besimtarët ortodoksë

në raste festash fetare ose përshpirtjesh; meshë.

MBLATËS

Vulë e madhe prej druri, e gdhendur me kryqe e me

figura të tjera fetare, me të cilën besimtarët ortodoksë

shënonin meshën përsipër.

MBRETËRIA E QIELLIT

Parajsa.

MEDRESE

Shkollë e mesme ose e lartë për të përgatitur hoxhallarë

e myderrizë.

MEKAM

Varri i një shenjtori mysliman, zakonisht brenda

në një tyrbe.

MESHAR

Libri i lutjeve fetare dhe i meshës.

MESHË

1. Ceremoni fetare që zhvillohet në kishë në ditë të

caktuara.

2. Kulaç i mblatur me miell të mirë, që çojnë besimtarët

në kishë; mblatë.

MESHOJ

Bëj ceremoninë e meshës; mbaj meshën në kishë.

MESHTAR

Prift a rregulltar i besimit katolik që ka të drejtë të thotë

meshë.

MESHTARI

Puna që bën meshtari, detyra e meshtarit në kishën katolike

METANI

Gjunjëzimi para një shenjtori për t'i kërkuar falje për një

mëkat; pendim.

MEVLUD

Festë fetare e myslimanëve në përvjetorin e lindjes së

Muhametit; historia e lindjes së Muhametit, e cila, e këndohet

në xhami.

MËKAT

Shkelje e rregullave dhe e porosive fetare,

veprim kundër dogmës dhe rregullave të fesë e të kishës.

MËKATAR

Ai që ka bërë mëkat a që bën gjithnjë mëkate.

MËKATOJ

Shkel rregullat e porositë fetare, veproj kundër

dogmës fetare e kundër rregullave të kishës, bëj mëkat,

bie në mëkat.

MËKATSHËM I

Që të shpie drejt një mëkati a faji, të nxit për të rënë në

mëkat; që është mëkat.

MËNJILLE

1. Agjërimi që bënin besimtarët katolikë në disa ditë të

veçanta;

2. Tërësia e këtyre ditëve brenda një viti.

MËSHIRËMADHI

Zoti

MIRO

Vaji i shenjtë, me të cilin prifti miros besimtarët e

krishterë, vaj i bekuar

MIROS

Lyej me vaj të bekuar një besimtar të krishterë,

zakonisht në ballë, duke i bërë shenjën e kryqit, lyej me

miro, vajoj

MIROSJE

Ceremonia e lyerjes së besimtarëve me miro nga prifti.

MISION

Grup priftërinjsh të krishterë etj. që dërgohen nga

qendra në vende të ndryshme (sidomos në vende me

popullsi jo të krishterë) për të përhapur dogmën fetare.

MISIONAR

Pjesëtar i një misioni fetar

MISTER

Rit fetar i fshehtë, për nder të një perëndie, duke marrë

pjesë vetëm priftërinjtë; ceremoni fetare e mbyllur.

MITROPOLI

Qendra kishtare e një zone ku shtrihet pushteti fetar i

peshkopit ortodoks.

MITROPOLIT

Peshkop ortodoks, që ushtron pushtetin fetar në një

mitropoli; titulli më i lartë i peshkopit në kishën

ortodokse; titullari i mitropolisë

MOROZE

Gruaja e katërt, që martohej pa kurorë me një të krishterë.

MONOTEIST

Ai që beson vetëm një perëndi; ai që beson se krijues i

botës është vetëm një zot; ithtar i monoteizmit.

MONOTEIZËM

Besimi në një perëndi të vetme; fe a dogmë fetare që

predikon se krijuesi i botës është një zot i vetëm;

MORTAR

Mortor.

Mëkat mortar, mëkat që, sipas dogmës së

fesë katolike, sjell dënimin e përjetshëm të shpirtit.

MUHAMEDAN

Mysliman.

MUHAMEDANIZËM

Myslimanizëm.

MUNGADE

Kuvend murgjish.

MULLA

Titull që i jepej atij që ndiqte mësimet në medrese ose

një shërbyesi të thjeshtë në kultin mysliman; hoxhë me

shkollë.

MURG

Anëtar i një urdhri fetar, që rri në një manastir e

bën një jetë prej asketi.

MURGE

Murgeshë.

MYEZIN

Hoxhë ose një tjetër i ngarkuar prej tij, që këndon në minare.

MYFTI

Klerik i lartë mysliman që drejton punët fetare të një

vendi, të një krahine, të një qarku etj.; ai që vendos në

një çështje gjyqësore a ligjore duke u mbështetur në

kuran e në sheriat

MYHIB

Ai që merr dorë te një baba a te një sheh dhe pranohet

në bashkësinë e tij fetare.

MYSLIMAN

Ai që beson në fenë myslimane, ithtar i myslimanizmit

MYSLIMANIZËM

Fe që sipas që është krijuar në shekullin VII

nga Muhameti dhe që përhap e mbron dogmat e

kuranit, islamizmi; botëkuptimi që mbështetet te kjo fe.

Fjalor Fetar