Shkronja I J K

Fjalor Ushtarak I  J  K

INSTRUKSION

Seminar, mësim a stërvitje që bëhet për

përgatitje të posaçme në një degë të caktuar; përgatitja

e posaçme në një shkollë ushtarake, në një kurs etj.

Instruksion për zbulues. Shkolla e instruksionit.

Qendër instruksioni.

INTENDENCË

Repart a seksion i posaçëm që merret me furnizimin e

trupave dhe me anën ekonomike e financiare në

përgjithësi; zyra e këtij reparti a seksioni. Intendenca e

shtabit (e kompanisë, e çetës). Oficeri i intendencës.

Shërbimi i intendencës.

INTENDENT

Ai që kujdeset për furnizimin e trupave dhe për anën

ekonomike e financiare në përgjithësi; ai që bën punën

e ekonomit e të llogaritarit në ushtri, përgjegjës i

intendencës. Intendenti i përgjithshëm. Intendenti i

shtabit (i togës, i batalionit). Detyra e intendentit.

JASHTËQITËS

Mekanizëm i posaçëm në armë të ndryshme, që

shërben për të nxjerrë jashtë gëzhojat.

KALORËS

Luftëtar i stërvitur për luftim mbi kalë. Reparti i kalorësve.

Ushtar kalorës. Forca kalorëse.

KALORËSI

Trupa me ushtarë të stërvitur që luftojnë hipur

në kalë. Kalorësi e lehtë. Kalorësia e Skënderbeut.

Divizion kalorësie. Gjeneral kalorësie.

KANONIERË

Anije e vogël lufte, e shpejtë dhe e manovrueshme, e

pajisur me armë artilerie të kalibrit të mesëm, që

përdoret për veprime luftarake afër brigjeve të deteve

ose në lumenj.

KAPITEN

1. Komandanti i një anijeje ose i një aeroplani; ai që

drejton një mjet të madh lundrues. Kapiteni i anijes (i

aeroplanit). Kabina e kapitenit.

2. Gradë oficeri e shkallës së tretë, më e ulët se e

majorit; ushtaraku që mban këtë gradë (në ushtritë që

kanë grada). Kapitën i parë gradë e ndërmjetme midis

kapitenit dhe majorit; ushtaraku që mban këtë gradë;

KAPTER

Gradë nënoficeri e shkallës së dytë, më e lartë se e

rreshterit; ushtaraku që mban këtë gradë (në ushtritë

që kanë grada).

KARAKOLL

Ndërtesë e thjeshtë dhe e ngushtë, e ngritur si kullë me

mur ose prej dërrase, ku qëndronte roja që ruante

kufirin, hyrjen në një repart ushtarak etj., vendrojë; roja

vetë; trupa e rojës. Rrinte në karakoll. Nuk e la

karakolli.

KARIKATOR

Krehër fishekësh. Karikator automatiku (mitralozi,

pistolete). Karikator rezervë. Karikator me dhjetë

fishekë. Zbrazi (harxhoi) dy karikatorë. I vë (i heq)

karikatorin.

KARTOLINË

Kartolina e zjarrit, plani dhe skica e luftimit, që

përmban të dhëna për pozicionet e zjarrit, vendosjen e

armëve të zjarrit, zonat që mund të mbeten të vdekura

nga zjarri etj.

KASË

Pjesa kryesore prej druri e një arme të lehtë (e

pushkës, e automatikut etj.), ku mbërthehen tyta, shu

KATËRGRYKËSH

1. Që ka katër gryka zjarri. Mitraloz katërgrykësh.

2. Mitraloz i rëndë kundërajror me katër gryka zjarri. Qitje me

katërgrykëshin.

KAVALERI

Kalorësi.

KAZERMOJ

Shpërndaj ushtarët a ushtarakët nëpër kazerma, i çoj

ushtarët në fjetore.

KËMBEJ

Këmbej zjarr, i përgjigjem, qëlloj dikë me armë zjarri.

KËMBËS

Këmbësor.

KËMBËSOR

Ushtar a luftëtar i këmbësorisë; ushtarak që

shërben në këmbësori. Stërvitja e këmbësorëve.

KËMBËSOR

Që shërben në këmbësori; që përbëhet nga

këmbësorët; që bën pjesë në këmbësori, i këmbësorisë.

Ushtar këmbësor. Trupa (ushtri) këmbësore. Divizion

(batalion) këmbësor.

KËMBËSORI

Trupa ushtarake tokësore, të pajisura me armë të lehta

zjarri (pushkë, mitraloza, bomba dore etj.); tërësia e

këtyre trupave dhe e armatimeve të tyre, që bëjnë pjesë

në ushtrinë e një vendi. Këmbësoria tokësore (detare).

Trupa këmbësorie. Divizion (batalion) këmbësorie.

Armët e këmbësorisë. Sulmi i këmbësorisë. Oficer i

këmbësorisë.

KËMBËZ

Kunj i përkulur në mekanizmin e shkrepjes të

një arme (në pushkë, në automatik etj.), që tërhiqet me

gishtin tregues për të bërë shkrepjen. Këmbëza e

armës (e pushkës, e kobures). Tërheq (heq, shkel)

këmbëzën.

KËND

Kënd i vdekur, hapësirë që nuk

mbulohet me zjarr, vend ku nuk të kap plumbi.

KËSHTJELLË

1. Vend i rrethuar me mure të larta e të trasha, i

pajisur me sharapolle me bedena e me mjete të tjera

për t`u mbrojtur për një kohë të gjatë nga sulmet e

armiqve; vendbanimi i feudalëve, i fortifikuar dhe i

mbrojtur mirë;

2. Mburoja e metaltë që ka përpara mitralozi i

rëndë, kundërajrori etj.

KOFSHË

Secila nga këmbët mbështetëse në të dyja anët

e topit a të një arme tjetër të rëndë, që hapen e mbyllen

dhe që shërbejnë për ta mbajtur atë të mbërthyer në

tokë ose që të mos lëvizë gjatë qitjes. Hap (mbyll)

kofshët.

KOLONEL

Gradë oficeri madhor e shkallës së tretë, më e ulët se e

gjeneralit; ushtarak që mban këtë gradë (në ushtritë që

kanë grada).

KOMANDANT

Ushtarak që merret me organizimin, me

drejtimin dhe me përgatitjen luftarake të një njësie

ushtarake; ushtaraku që komandon një njësi a një

repart në luftë, trupat në një parade etj. Komandanti i

skuadrës (i togës, i kompanisë). Komandanti i

garnizonit. Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të

Armatosura. Detyra e komandantit.

KOMANDIM

Pika e komandimit, vendi ku është vendosur komanda që drejton

veprimet luftarake ose veprime të ndryshme ushtarake.

KOMANDUES

Lartësi komanduese, Vend i ngritur prej nga

mund të vrojtohen të gjitha lëvizjet e armikut.

KOMISAR

Udhëheqës i punës politike në një njësi

ushtarake, përgjegjës kryesor në komandë, që merret

me edukimin politik e luftarak. Komisar politik.

Komisarët e kuq (partizanë). Komisari i çetës (i

batalionit i brigadës, i divizionit, i njësisë).

Detyra e komisarit.

KOMPANI

ënrepart ushtarak i përbërë prej disa togash.

Kompania e parë (e dytë). Komandanti (komisari) i

kompanisë. Rreshtoj (mbledh) kompaninë.

KORACATË

Anije luftarake e fuqishme, e veshur me armaturë çeliku

dhe e pajisur me artileri të rëndë.

KORACË

Shtresë mbrojtëse prej çeliku a prej metali të fortë, që

vesh anijet luftarake, autoblindat etj.

KORPARMATË

Njësia më e madhe ushtarake. Truparmatë.

KORPUS

Njësi gjitharmëshe që kryen veprime luftarake,

operative e strategjike dhe që përbëhet nga disa

divizione ose nga disa brigada. Komisari (komandanti) i

korpusit.

KRAH

Ana e djathtë ose e majtë e formacionit të

luftimit ose të marshimit të trupave; shpinë. Krahu i

djathtë (i majtë) i ushtrisë (i frontit). Me krahë të

zbuluar me krahë të pambrojtur. U ra krahëve. I morën

krahët kundërshtarit. Forcoj (siguroj) krahët. Sulmoj

(godit) nga krahët. U doli prapa krahëve.

KRAHËMARR

E godit armikun nga krahët, i marr krahët.

KRAHËMARRËS

Që bëhet për t'i marrë krahët armikut; që përbëhet nga

luftëtarë të stërvitur për t'i marrë krahët armikut.

Veprime (goditje, lëvizje) krahëmarrëse. Luftim

krahëmarrës. Repart krahëmarrës.

KRAHËMARRJE

1. Veprimi sipas kuptimit të foljes KRAHËMARR.

2. Manovër e trupave në luftim, që kryhet në krahët e

armikut për t'i dalë atij në shpinë dhe për ta rrethuar e

asgjësuar, luftim krahëmarrës.

KRYEKOMANDANT

Komandanti që është në krye të disa komandantëve të

tjerë në një grupim njësish të mëdha ushtarake, të një

vendi ose të disa vendeve; komandanti i përgjithshëm i

forcave të armatosura.

KRYQËZOR

Anije lufte shumë e shpejtë, e veshur pjesërisht me

çelik, e pajisur me artileri të rëndë, me torpila e me

mina, që shërben sidomos për vëzhgime e zbulime

luftarake. Kryqëzor i rëndë (i lehtë).

KRYQËZUAR

Që pritet me një tjetër. Zjarr i kryqëzuar.

KUADËR

Tërësia e ushtarakëve që kanë për

detyrë përgatitjen luftarake e po1itike të trupave në një

njësi ushtarake;

KUFITAR

Ushtar a ushtarak i reparteve të posaçme: që

ruajnë e mbrojnë kufirin e shtetit; rojë e kufirit shtetëror.

KULLË

Pjesë e ngritur në trajtën e një gjysmërruzulli

mbi tank a mbi një autoblindë, nga ku qëllohet me armë.

Kapaku i kullës.

KUNDËRADMIRAL

Gradë e lartë në flotën detare ushtarake të një shteti, e

cila i përgjigjet gradës së gjeneralit të brigadës në forcat

tokësor; ushtaraku që mban këtë gradë (në ushtritë që

kanë grada).

KUNDËRAJROR

1. Armë e rëndë, zjarri, me një grykë ose me shumë

gryka, që shërben për t'u mbrojtur nga sulmet ajrore a

për qitje në ajër kundër aeroplanëve dhe

parashutistëve. Shtie me kundërajror.

2. Ushtari që përdor këtë armë zjarri. Stërvitja e

kundërajrorëve.

KUNDËRGODIT

1. Hidhem në sulm kundër armikut që ka sulmuar,

e godit atë dhe krijoj kushte të përshtatshme për

mësymje. Kundërgodit me të gjitha forcat.

2. I përgjigjem me goditje atij që më godit i pari, i

kundërpërgjigjem me goditje.

KUNDËRGODITËS

Që godit armikun, i cili ka sulmuar dhe që krijon

kushte të përshtatshme për mësymje. Forca

kundërgoditëse. Veprime kundërgoditëse.

KUNDËRGODITJE

Goditje kundër armikut që ka sulmuar, e cila

krijon kushte të përshtatshme për mësymje.

Kundërgoditje dërrmuese (shkatërruese). I dhanë

kundërgoditje. Iu përgjigjën me kundërgoditje. U hodhën në

kundërgoditje.

KUNDËRMANOVËR

Manovër, e cila bëhet si përgjigje kundër manovrës që ka organizuar

armiku. Kundërmanovra e batalionit.

KUNDËRMËSYMJE

Mësymje e kundër armikut që mësyn, i cili është

dobësuar pas mësymjes që ka kryer. Kundërmësymja e

Ushtrisë Nacionalçlirimtare. Filloi kundërmësymja.

U hodh në kundërmësymje

KUNDËROFENSIVË

Kundërmësymje

KUNDËRSULM

Sulm që ndërmerret nga forcat mbrojtëse për të

goditur armikun që sulmon ose për të ndaluar sulmin e

tij. Kundërsulm i fuqishëm. Me sulme dhe kundërsulme.

U hodhën në kundërsulm. Bëri disa kundërsulme.

KUNDËRSULMOJ

1. Hidhem në sulm për të goditur armikun që ka sulmuar

ose për të ndaluar sulmin e tij, hidhet në kundërsulm. E

kundërsulmuam me të gjitha forcat.

2. Kundërveproj menjëherë.

KUNDËRZJARR

Përgjigje me armë, zjarri kundër forcave armike, të cilat

kanë qëlluar më parë ose vazhdojnë të qëllojnë. Filloi

kundërzjarri ynë. 

Fjalor Ushtarak